TBMM (AA) – Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ek bütçeyle vatandaşların hanelerinde tükettiği doğal gaz ve elektriği daha ucuza kullanabilmelerini; çiftçilerin, işçilerin, emeklilerin, çalışanların ve ihtiyaç sahibi vatandaşların daha fazla yanında olabilmeyi amaçladıklarını belirterek ek bütçede genel bütçe gelirlerinde net 1 trilyon 81 milyar lira ilave gelir öngördüklerini bildirdi.
Bakan Nebati, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmelerinde konuştu.
Katma Değer Vergisinde (KDV) etkinliği, adaleti ve basitleştirmeyi sağlamak amacıyla yapılan çalışmalar kapsamında vatandaşın refah düzeyini artırmak için yaptıkları düzenlemeleri anlatan Nebati, Kur Korumalı Mevduat ve Katılım hesaplarına yürütülecek faiz ve kar paylarında stopaj oranını sıfırladıklarını hatırlattı.
Nebati, yurt içi tasarrufları güçlü şekilde desteklediklerini, sermaye piyasalarının gelişmesine ve derinleşmesine katkı sağladıklarını, öz kaynak kullanımını teşvik ettiklerini dile getirerek akaryakıt ürünlerine yönelik kayıt dışılıkla mücadeledeki etkinliği artırmak ve haksız rekabeti önlemek amacıyla bu alandaki vergileri güvence altına alacak teminat uygulaması başta olmak üzere birçok düzenlemeyi hayata geçirdiklerini söyledi.
Vatandaşların alım güçlerini artırmak adına alınan kararların etkinliğini azaltacak yönde uygulamalar yapan firmaları tespit etmek ve vergi kayıp kaçağının önüne geçmek amacıyla denetimleri artırdıklarına dikkati çeken Nebati, "Bu kapsamda, fahiş fiyat, fiyat manipülasyonu ve stokçuluğa asla izin vermeyeceğiz. Piyasadaki fiyatları mercek altına alan enflasyon ile mücadele ekiplerimiz aracılığı ile denetimlerimizi daha da yoğunlaştırdık." diye konuştu.
Nebati, KDV'deki sadeleştirme çalışmalarını sürdürdüklerini ifade ederek bu kapsamda gıda ürünlerinin toptan‐perakende satışlarında uygulanan KDV oranlarını eşitlediklerini, farklılığı ortadan kaldırdıklarını, uygulama kolaylığı sağladıklarını aktardı.
– "Borçlanma programına esneklik sağlayan güçlü nakit rezervi politikamızı sürdürüyoruz"
Uluslararası piyasalarda yaşanan dalgalanmalara rağmen borçlanma politikasını stratejik hedeflerle uyumlu bir şekilde uyguladıklarına dikkati çeken Nebati, şöyle devam etti:
"Borçlanma programına esneklik sağlayan güçlü nakit rezervi politikamızı sürdürüyoruz. Ülkemiz düşük kamu borç stokuyla olumlu ayrışmaya devam etmiştir. Avrupa Birliği (AB) tanımlı genel yönetim borç stokunun milli gelire oranı ülkemizde 2021 yılında yüzde 42 seviyesinde gerçekleşmiştir. AB üyesi ülkelerde ise bu oran 2021 yılında ortalama yüzde 88 seviyesindedir. Bu kapsamda ülkemiz borç stoku açısından en az borçlu ülkeler arasındadır."
Nebati, Tek Hazine Kurumlar Hesabı Uygulaması ile Hazine nakit rezervini güçlendirdiklerini ve bütçeye katkı sağladıklarını dile getirerek 2022 yılı Ocak‐Mayıs döneminde 233,6 milyar liralık iç borçlanma gerçekleştirildiğini, toplam iç borç çevirme oranının, 2022 yılı için öngörülen yüzde 103 seviyesindeki oran ile uyumlu bir şekilde yüzde 104,5 seviyesinde gerçekleştiğini ifade etti. Nebati, bununla birlikte özellikle uzun vadeli ihraçlar sayesinde elde edilen kazanımlar neticesinde nakit iç borçlanmanın ortalama vadesinin mayıs ayı itibarıyla 60,2 ay seviyesine yükseltildiğini kaydetti.
– "Ek bütçe, kamu maliyesinde genişleme ifade etmeyen bir anlayışla hazırlandı"
Küresel düzeyde yaşanan olumsuz gelişmelerin Türkiye ekonomisi üzerinde oluşturduğu baskıya ve artan maliyetlere rağmen 2022 yılı bütçe hedeflerini gerçekleştirme noktasında bir sorun yaşamadıklarını dile getiren Nebati, küresel makroekonomik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin devam ettiği bu ortamın hem gelir beklentilerini hem de harcama büyüklükleri ile ihtiyaçları farklılaştırdığını anlattı. Bu durumu dikkate alarak mevcut bütçedeki gelir tahminini ve ödenekleri artırarak günün koşulları çerçevesinde vatandaşların ihtiyaçlarını önceleyen bir ek bütçe teklifi yaptıklarını belirten Nebati, "Bu durum sadece ülkemize mahsus değil. Nitekim aralarında Almanya, Güney Kore, Japonya ve Finlandiya gibi ülkelerin de yer aldığı pek çok ülke 2022 yılının olağan dışı gelişmelerinden ötürü benzer ek bütçe süreçlerine girmiş bulunuyor." dedi.
Nebati, hazırladıkları ek bütçe kanun teklifinin gelir tahminleriyle uyumlu ve kamu maliyesinde genişleme ifade etmeyen bir anlayışla hazırlandığını belirterek şöyle konuştu:
"Mali disiplinin oluşturduğu imkanları, ekonomimizin içinden geçtiği zorlu dönemlerde bir manevra alanı olarak kullandık. Mali imkanlarımızı aşan ve bütçemizi zorlayan harcamalardan hep kaçındık, kaçınmaya da devam ediyoruz. Ek bütçe ile öngörülen ilave ödenekler zorunlu harcama alanlarının yanında, hane halkını ve sosyal kesimleri destekleyen, ülkemizin büyüme potansiyeline katkı sağlayan yatırım alanlarını önceleyen, seçici ve dengeli bir şekilde oluşturulmuştur. Bizler bu ek bütçeyle vatandaşlarımızın hanelerinde tükettiği doğal gaz ve elektriği daha ucuza kullanabilmelerini, çiftçilerimizin, işçilerimizin, emeklilerimizin, çalışanlarımızın ve ihtiyaç sahibi olan vatandaşlarımızın daha fazla yanında olabilmeyi, ülkemizin büyüme ve istihdam potansiyeline katkı sağlayacak yatırımları daha hızlı tamamlayabilmeyi amaçlamaktayız. Bu kapsamda, ek bütçe kanun teklifimiz ile merkezi yönetim bütçe ödenekleri 1 trilyon 81 milyar lira artırılmakta, söz konusu giderlerin karşılığı olarak genel bütçe gelir tahminleri de aynı tutarda artırılmaktadır."
– Ek bütçenin kullanılacağı kalemler
Bakan Nebati, hazırladıkları ek bütçenin 216,9 milyar lirasının, kamu çalışanlarının aylıklarında yapılan artışlar kapsamında personel giderleriyle sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri için, 154 milyar lirasının, emekli aylıklarında yapılan artışlar, sağlık giderleri ile işveren prim teşviki ödemeleri gibi giderleri karşılamak amacıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan transferler için, 134,5 milyar lirasının vatandaşların hanelerinde tükettikleri elektrik ve doğalgazı piyasa fiyatlarının çok daha altında kullanmalarını sağlamak amacıyla BOTAŞ ve EÜAŞ'a yapılacak aktarmalar için kullanılacağını kaydetti.
Ayrıca, ek bütçenin 105 milyar lirasının Türkiye'nin büyümesine ve istihdama katkı sağlayacak yatırımların daha hızlı tamamlanabilmesi amacıyla tarımsal sulama projelerine, organize sanayi bölgesi ve küçük sanayi sitesi yatırımları ile karayolu ve demiryolları başta olmak üzere yatırım nitelikli giderler için kullanılacağını ifade eden Nebati, 103,3 milyar lirasının vergi gelirlerinde öngörülen artış kapsamında vatandaşlara yönelik hizmetleri geliştirmesi ve iyileştirmesi amacıyla mahalli idarelere aktarılacak kaynaklar için, 44,8 milyar lirasının, engelli evde bakım destekleri, 65 yaş üstü bakıma muhtaç yaşlıların ve engelli vatandaşların aylıkları, muhtaç ailelere yapılacak yardım ödemeleri ve diğer sosyal amaçlı giderler için, 37,1 milyar lirasının, tarıma ayrılan destek ödemeleri ile diğer giderler için ayrılacağını söyledi.
Nebati, ek bütçenin 89,4 milyar lirasının faiz giderleri için, 40 milyar lirasının mevduat ve katılma hesaplarının kur artışlarına karşı korunmasına ilişkin giderler için, 156 milyar lirasının ise zorunlu harcamalar başta olmak üzere, diğer ödenek ihtiyaçlarının karşılanması için kullanılacağını bildirdi.
Ek bütçede faiz ödemelerinin toplam harcamalar içindeki payının yüzde 8,3 seviyesinde olduğuna dikkati çeken Nebati, "Böylece 2022 yılı tamamında faiz giderlerinin toplam giderler içindeki payı öngörülenin altında yüzde 11,6 seviyesinde gerçekleşmiş olacaktır." ifadesini kullandı.
Nebati, söz konusu ek bütçeden mal ve hizmet alım giderleri için 86,7 milyar lira, faiz giderleri için 89,4 milyar lira, cari transferler için 421 milyar lira, sermaye giderleri için 74,1 milyar lira, sermaye transferleri için 13,6 milyar lira, borç verme giderleri için 140 milyar lira, yedek ödenek için 38,9 milyar lira ayrıldığını vurguladı.
– "Ocak-Mayıs döneminde bütçe gelirlerimiz yüzde 100 arttı"
Bakan Nebati, Kovid-19 salgınının ekonomik ve sosyal etkilerinin azaltılması, enflasyonla mücadelenin ve finansal istikrarın desteklenmesi amacıyla vergi politikası araçlarını mali disiplinden taviz vermeden kullandıklarını dile getirdi. Bu kapsamda, 2021 yılında 154,2 milyar lira, 2022 yılında ise 241,3 milyar lira vergi gelirinden vazgeçtiklerine işaret eden Nebati, şunları söyledi:
"Vergi politikalarıyla yaptığımız desteğe rağmen, başta imalat sektörü olmak üzere ekonomik aktivitedeki güçlü seyre bağlı olarak bütçe gelirlerimiz çok güçlü bir performans göstermektedir. 2022 yılı Ocak-Mayıs döneminde bütçe gelirlerimiz geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 100 artışla 1 trilyon 84 milyar lira olurken, vergi gelirlerimiz yüzde 108 artarak 881,1 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Nominal büyüme, fiyat artışları, ihracat ve ithalat gibi makroekonomik göstergelerde oluşan değişiklikler nedeniyle 2022 yılının devamında da bütçe gelirlerimizin mevcut bütçe kanunundaki tahminlerimizin oldukça üzerinde gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Bu kapsamda, hazırladığımız ek bütçe ile vergi gelirlerinde 927,7 milyar lira, vergi dışı gelirlerde 152,9 milyar lira olmak üzere genel bütçe gelirlerinde net 1 trilyon 81 milyar lira ilave gelir öngörüyoruz. İlave gelir tahminimizin ana kalemler itibarıyla dağılımına baktığımızda, gelir vergisi 51,3 milyar lira, kurumlar vergisi 315,3 milyar lira, dahilde alınan KDV 13,2 milyar lira, özel tüketim vergisi 156,4 milyar lira, ithalde alınan KDV 284 milyar lira, damga vergisi 5,6 milyar lira, harçlar 33,5 milyar lira, banka ve sigorta muameleleri vergisi 17 milyar lira, diğer vergiler 51,3 milyar lira olarak görülmektedir."
Nebati, kamu maliyesi politikalarını mali disiplinden ayrılmadan yatırımı, üretimi, istihdamı ve ihracatı artırmak hedefiyle sürdüreceklerine dikkati çekerek küresel ticaretten alınan payı artırarak cari işlemler dengesinde kalıcı ve sürdürülebilir iyileşme sağlayacaklarını dile getirdi. Bakan Nebati, maliye politikasını şeffaf ve seçici bir anlayışla vatandaşların ve reel sektörün ihtiyaçlarını gözeten hizmet odaklı bir şekilde uygulamaya devam edeceklerini kaydetti.
(Bitti)
News
