İSTANBUL (AA) – GÜLÇİN KAZAN DÖGER – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye'de boşanma oranları 1999'dan bu yana artıyor. Boşanmış olmak kadınlar için statü kaybı, değersizleşme, sosyal ve ekonomik zayıflama gibi sonuçlar doğuruyor. Çevre baskısı nedeniyle boşanamayan bazı kadınlar ise eşleri tarafından öldürülüyor.
AA muhabiri, toplumun boşanmış kadınlara bakışını İstanbul sokaklarında halka sordu. Röportaja katılanlar, boşanmış kadınların toplumda yalnızlaştırıldığına, sosyal ve ekonomik baskı gördüğüne dikkati çekti.
27 yaşındaki Şükran Geyik, toplumun boşanmış kadın ve erkek algısının farklı olduğunu dile getirerek, kadınların boşanma sonrası tavırlarına daha fazla dikkat etmek zorunda kaldığını söyledi. Geyik, "Kadınlar açıkça 'Ben boşandım' diyemiyor çünkü erkekler sürekli sarkıntılık ediyor." ifadesini kullandı.
Boşanmış kadınların evli kadınlar tarafından da hedef seçildiğini ve "tehdit" olarak görüldüğünü ifade eden Geyik, "Bence kadın kadının kurdu olmamalı" dedi. Geyik, "Benim arkadaşım 'Çocukluğumu yaşamadım, çocukluğumu yaşamak istiyorum.' diyor ama etraf ne der, özellikle komşuların 'Bu kadınlar kocamızı elimizden alır mı?' düşüncesinden dolayı çok sıkıntı yaşıyor. Sırf boşanmış bir kadın olduğu için istemediği bir insan gibi davranmak zorunda kalıyor." dedi.
Geyik, ekonomik özgürlüğü olan kadınların görece daha özgür olabildiğine dikkati çekerek, ekonomik özgürlüğü olmayan kadınların çevre baskısına daha fazla katlanmak zorunda kaldığını aktardı. Doğudan göç etmiş bir ailede yetiştiğini ifade eden Geyik, şöyle devam etti:
"Çocukluğumuzdan beri bize hep şunu söylerler, 'Ben sizin için her şeye katlandım' gerek eşinden ya da akrabalarından gördüğü şiddet olsun ama ben kesinlikle buna karşıyım. Ne benim annem ne de başka anneler çocukları için şiddete dayanmasınlar çünkü ileride o çocuklar da şiddet görebiliyor. İlla ki benim için bir şey yapacaksa o adamdan boşan. Kendi ayakların üzerinde dur. Kendi geleceğini kurtar ki beni de kurtarabil."
– "Erkek boşanınca 'anlaşamamışlar', kadın boşanınca 'yeterince çabalamamış' oluyor"
İstanbul'da öğrenci olan 21 yaşındaki Nermin Gümüş, Türkiye'de boşanma sürecinin uzun ve yıpratıcı olduğunu, bu süreçte boşanamayan kadınların hem aile içinden hem de çevreden gelen baskılarla mücadele etmek zorunda kaldığını vurguladı.
Boşanmış kadın ve erkeklerin toplumda eşit algılanmadığını söyleyen Gümüş, "Bir erkekle bir kadın boşandıktan sonra çok farklı algılanıyor. Erkek boşandığında 'Olur anlaşamamışlar' olurken, kadın boşandığında 'Evliliği için çabalamamış' aldatılıyor 'Dayansaymış' şiddet görüyor 'Ya devam etseymiş, çocuğu var' şeklinde bir algı var." dedi.
Gümüş, kadınların boşandıktan sonra da güvende hissetmediğini kaydederek, özellikle kadın cinayetlerine dikkati çekti. Gümüş, "Bugün çok fazla eski eşi tarafından öldürülen kadın var. Tabii ki sürekli tetikte oluyorlar. Kesinlikle güvende hissetmiyorlar. Okuduğumuz haberlerin çoğu da böyledir. Ya eski sevgili ya eski eş tarafından şiddet, tehdit, ölüm onlar tarafından oluyor." ifadesini kullandı.
10 yıldır Türkiye'de yaşayan Azerbaycanlı Doktor Sevinç Kerimova, evliliğin her genç kızın hayali olduğunu söyleyerek, hiçbir kadının son raddeye gelmeden boşanma kararı almadığını ifade etti. Kerimova, "Çok kısa sürede boşanıyorlar neden demek ki bu ailede ciddi bir sorun var. Ben biliyorum ki Müslüman kadınlar zor günlere katlanan kadınlar, eğer boşanıyorlarsa demek ki burada ciddi bir sorun var diye düşünürüm." şeklinde konuştu.
Aile ve çevre baskısıyla boşanamayan kadınların durumuna ilişkin değerlendirmede bulunan Kerimova, "Kadın çok zorluk çekiyor boşanmak istiyor ama anne-baba 'ne derler' diyerek olmaz deyip boşanmasına izin vermiyor. Sonra öğreniyoruz ki kocası kadını dövmüş ya da öldürmüş, bunlar çok acı şeyler." dedi.
Kerimova, Azerbaycan'da son bir senede 2 doktor kadının kocası tarafından öldürüldüğü bilgisini paylaşarak "Kadın defalarca mahkemeye verdi boşanmak için ama anne-baba 'Olmaz' deyip araya girdi, sonuçta öldü kadın hayatını kaybetti." diye konuştu.
– Türkiye'de boşanma oranları
TÜİK verilerine göre Türkiye'de boşanan çiftlerin sayısı 2020'de 136 bin 570 iken 2021'de bu sayı 174 bin 85 oldu. Evlilik süresine göre boşanmalar incelendiğinde, 2021'de gerçekleşen boşanmaların yüzde 33,6'sı evliliğin ilk 5 yılı, yüzde 20,9'u ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti.
Boşanma davaları sonucu, çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. 2021'de çocukların velayetinin yüzde 76,1'i anneye, yüzde 23,9'u babaya verildi.
News
