– Bölgeden detaylar – Nüfusu 60 binin üstünde olan Hunza Vadisi'ni her yıl yerli ve yabancı 1,5-2 milyon kişi ziyaret ediyor
– Hunza Vadisi'ndeki yerel halklar arasında Buruşo, Vakhi, Şina ve Pamirler bulunuyor. Farklı diller konuşan toplulukların birbirleriyle iletişim dilini Urduca oluşturuyor
HUNZA VADİSİ (AA) – MUHAMMET NAZIM TAŞCI – Pakistan'ın Gilgit-Baltistan bölgesinde 6 ila 7 bin metrenin üzerinde yüksek dağlarla çevrili Hunza Vadisi, masalsı görünümüyle her yıl yüz binlerce ziyaretçiye ev sahipliği yapıyor.
Pakistan'daki turizm rotalarının en önemli noktalarından biri olan Hunza Vadisi'nin deniz seviyesinden yüksekliği, yaklaşık 2 bin 500 metre.
Başkent İslamabad'dan araçla 13 saatin üzerinde bir seyahatin ardından ulaşılan Hunza Vadisi, yüksekliği 6 ila 7 bin metrenin üzerinde değişen çok sayıda zirve tarafından çevrili.
Bunlar arasında 7 bin 788 metre yükseklikteki Rakapoşi, 7 bin 266 metre yükseklik ile Diran ve 6 bin metre yükseklikle Lady Finger zirveleri bulunuyor.
Kutup bölgesinin dışında 57 kilometre genişliğiyle dünyanın en büyük 5'inci buzulu “Batura” da yukarı Hunza bölgesinde yer alıyor.
Pakistan'da 7 bin metrenin üzerinde 100'den fazla zirve bulunurken Gilgit-Baltistan dünyada bulunan 8 bin metreden yüksek 14 zirvenin 5'ine ev sahipliği yapıyor.
– Masalsı bir görünüm
Hunza Vadisi, burayı ziyaret edenlerde ilk anda, Pakistan'ın diğer bölgelerinden farklı bir yere geldikleri hissini uyandırıyor.
Bölgeye yüksek bir noktadan bakıldığında, yüksek dağlar, tepelerdeki buzullar, vadideki yeşillik ve buradan akan ırmak masalsı bir görünüm ortaya çıkarıyor.
– Turizm önemli bir gelir kapısı
Hunza halkının en önemli geçim kaynağı ise turizm. Nüfusu 60 binin üstündeki bölgeyi her yıl yerli ve yabancı 1,5-2 milyon kişi ziyaret ediyor.
Bu sebeple Hunza Vadisi'nin merkezi konumundaki Kerimabad kasabasında çok sayıda hediyelik eşya dükkanı, bölgeye özgü yiyecek, kıyafetler ve turistler için seyahat acenteleri bulunuyor.
– Yerli halklar
Burada yaşayan yerel halklar arasında Buruşo, Vakhi ve Şinalar yer alıyor.
Hunza Vadisi'nin merkezinde Buruşoski dili hakimken kırsal alanlara doğru gidildikçe Vakhi ve Şina dilleri yaygınlık kazanıyor. Farklı diller konuşan toplulukların birbirleriyle iletişim dilini ise Urduca oluşturuyor.
Hunza, yüzde 95 okuma yazma oranıyla Pakistan ortalamasının oldukça üzerinde.
– Pamirler
Bölgede sayıları bilinmese de Pamirler de bulunuyor. Yukarı Hunza bölgesinde yaşayan Pamirler, kendilerine has giyim şekli, şapkaları ve kullandığı dil ile ayırt edilebiliyor.
Hunzalılar, Pamirlerin, Çin sınırına yakın Kuksal üzerinden Afganistan'a bağlı Vakhan Koridoru'nu kullanarak Tacikistan'a gittiklerini ve Tibet öküzü (yak), at ve eşeklerle yapılan bu yolculuğun 3 haftadan fazla sürdüğünü belirtiyor.
Hunza halkı, Pamirlerin bu yolculuğu ticaret için yaptığına işaret ederek Pakistan'ın sınırı kapatması sonrası ise kaçak yolların kullanıldığını aktarıyor.
– Tarihi İpek Yolu
Vadinin çeşitli noktalarında ilerlerken dağların üzerinde ince bir çizgi halinde görülebilen tarihi İpek Yolu güzergahının bir parçasını görmek mümkün.
Karakurum kara yolu yapıldığı için eski yollar artık pek fazla kullanılmıyor. Eski İpek Yolu güzergahı, genellikle köylülerin veya maceraperestlerin uğrak noktası olmuş durumda.
– 800 yıllık Baltit Kalesi
Güney ve Orta Asya arasındaki İpek Yolu ticaretinin kontrolü ve vadiyi yöneten prenslerin konaklaması için inşa edilen 800 yıllık Baltit Kalesi, şehrin birçok noktasından görülebiliyor.
Vadiye hakim bir noktaya konuşlu kale, günümüzde yerli ve yabancı ziyaretçilere açık durumda.
Kalenin pencerelerinden Hunza Vadisi, tüm ihtişamıyla gözler önüne seriliyor.
Kale çevresindeki yerleşim yerleri, yetkililerce koruma altına alınmış durumda. Bölgeye gelen ziyaretçiler, kale çevresinde geleneksel kıyafetleriyle yaşayan halkın günlük yaşamını yakından tanıma fırsatı buluyor.
Kale, 2004'ten bu yana UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alıyor.
– 12 yıllık Attabad Gölü
Hunza'ya 14 kilometre uzaklıkta 2010'da yaşanan heyelan sonrası oluşan Attabad Gölü'nün, günümüzde önemli bir turizm durağı haline geldiği görülüyor.
Heybetli dağların arasında turkuaz renkli suyuyla ziyaretçilere huzurlu anlar yaşatan Attabad Gölü, deniz seviyesinden 2 bin 560 metre yükseklikte bulunuyor.
Göl, 12 yıl önce oluşmasına rağmen şimdiden vadinin sembolleri arasında yerini almış durumda.
– 2 bin yıllık Kutsal Kaya
Tarihi İpek Yolu güzergahında bulunan “Kutsal Kaya (Haldeikish)” Attabad Gölü ve Ganiş köyü arasında bulunuyor.
Üzerinde petroglif (kaya üzerine oyma-kazıma) figürlerinin bulunduğu 180 metre genişliğinde ve 9 metre uzunluğundaki kaya, Hunza Nehri'nin yanında bir tepede yer alıyor.
Koruma altına alınan Kutsal Kaya üzerinde çok farklı dillerde yazılmış ifadeler yer alıyor. Tarih boyunca bölgedeki ticari çeşitliliği göstermesi açısından bu durumun oldukça önemli olduğu belirtiliyor.
Bugün Pakistan makamlarınca koruma altına alınan Kutsal Kaya'da 2 bin yıl boyunca İpek Yolu'nun bu noktasında yapılan ticari hareketliliğin adeta kaydı tutuluyor.