ANKARA (AA) – Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye ile Çin ilişkilerindeki durgunlaşmanın sebebinin Çin olduğunu belirterek "Bizim Uygur Türklerine yönelik sergilediğimiz tutumdan dolayıdır. Sürekli Türkiye'de yaşayan, bizim vatandaşımız olan kişilerin iade talepleri var. Hiçbirini vermiyoruz. Sosyal medyada bazen 'Uygur Türklerini veriyorlar Çin'e' diye bazı haberler çıkıyor. Tamamen yalan, külliyen yalan." ifadelerini kullandı.
Bakan Çavuşoğlu, Ankara'da yıl sonu değerlendirme toplantısında basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Çavuşoğlu, Suriye-Türkiye ilişkilerinde normalleşmeyle ilgili provokasyon ve engellemelerin olabileceğini belirterek "En kötü senaryoya her zaman hazırlıklı olmak lazım." diye konuştu.
İki ülke arasındaki kapalı sınır kapılarının açılmasını da değerlendiren Çavuşoğlu, "Hatay'a gittim. Orada vatandaşlarımız da istiyor. Ticaretin canlanmasını da istiyorlar ama tabii burada kapının bir tarafının açılması sorunu çözmez. Burada gümrük işlemleri var, güvenlik meselesi var, pasaport kontrolleri var. Her iki tarafın bu konuda mutabakata vararak iki tarafta tedbirler alması lazım." dedi.
Çavuşoğlu, Kapıkule Sınır Kapısı'nın yetersiz kalması konusunda Bulgaristan'la kapasite artırımı üzerine ve yeni bir sınır kapısı açılması konusunda çalıştıklarını da belirtti.
ABD'nin California'da gerçekleştirdiği "Ada Dövüşü" isimli tatbikatına yönelik ise "Bizim bölgemizle ilgili bir mesele değil." değerlendirmesini yaptı.
Fransa'nın Akdeniz'deki askeri tatbikatına yönelik eleştirileri de yanıtlayan Çavuşoğlu, bu açıklamaların eksik bilgiyle yapıldığını söyledi.
– "Rusya'yla diyalog konusunda herkes 'Türkiye'nin yaptığı doğru' diye konuşuyor"
Bakan Çavuşoğlu, uluslararası toplantılarda yabancı liderlerin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a tahıl krizinin çözümü ve Rusya-Ukrayna Savaşı'nda oynadığı rolden dolayı teşekkür ettiğini belirtti.
Savaşın gidişatıyla ilgili bu toplantılarda sohbetler yapıldığını ifade eden Çavuşoğlu, "Bunlar, Türkiye'nin göz önünde olan bir ülke olduğunun göstergesi. Türkiye ne yapacak, ne söyleyecek diye merak ediyorlar." diye konuştu.
Rusya'ya uygulanan yaptırımlar konusunda, Türkiye'nin Rusya-Ukrayna arasında izlediği dengeli politikaya ilişkin Çavuşoğlu, "Yaptırımlara katılmadığımızı söylüyoruz. Rusların, yaptırımları bizim üzerimizden deliyor gibi bazı suçlamalar oluyor." ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, açık denizde çekilen bir yat fotoğrafı üzerinden yapılan eleştiriye, yatın limanlara yanaşmadığı ve limanların uyarıldığı sözleriyle açıklık getirerek Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in, satış yasağı olan ürünlerin Türk şirketler tarafından alınıp satıldığına ise Türkiye'nin ithalat rakamlarını paylaşarak yanıt verdi.
Türkiye üzerinden yaptırımların delinmesine izin verilmeyeceğini ancak yaptırımlara katılmadığını ifade eden Çavuşoğlu, ikili ticaretin devam edeceğinin ancak Ukrayna tahılının Rusya'dan alınmayacağının altını çizdi.
Mevlüt Çavuşoğlu, dış politikada yapılan "Eksen kayması" suçlamasına değinerek "Şimdi bunu dile getiren var mı? Yok. Rusya'yla diyalog konusunda herkes 'Türkiye'nin yaptığı doğru. İyi ki siz varsınız.' diye konuşuyor." değerlendirmesini yaptı.
Şanghay İşbirliği Örgütünde Türkiye'nin diyalog ortağı olduğunu belirten Çavuşoğlu, bu kurumlara da Türkiye'nin katkı sağladığını ifade ederek "Bizim her yerde örgütlerle temaslarda olmamız, statü elde etmemiz, masada olmamız kimsenin zararına değil. Birbirine alternatif olarak göstermeden bunları devam ettirmek önemli. Birbiriyle tamamen çelişen adımlar atmamak da önemli. Biz şu anda tutarlı bir şekilde bu politikalarımızı devam ettiriyoruz." dedi.
Çavuşoğlu, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya ile ilgili tutumunun NATO'yu zayıflatmadığını, NATO için iki tehdidin Rusya ve terör olduğunu ifade ederek "Birinden o iki ülke tehdit görüyor, diğerinden de biz muzdaribiz. Biz onların güvenlik kaygısını anlıyoruz da bizim de güvenlik kaygımız var. Biz ikisini birlikte gerçekleştirelim diyoruz. Bir mutabakat muhtırası imzaladık burada atılacak adımlar var. Bunu İsveç de anlıyor, Finlandiya da anlıyor." diye konuştu.
– "Reisi'nin ziyareti İran tarafının talebi üzerine ertelendi"
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hakan Fidan'ın Rusya ziyaretinde İran'ın da masada olup olmadığına yönelik soruyu Çavuşoğlu, "Bu, Rusya'nın girişimiyle gerçekleştirilen bir toplantı. Soçi'de Cumhurbaşkanımız Erdoğan ile (Rusya Devlet Başkanı) Putin'in mutabık kaldığı yol haritasının bir parçası. Burada İran yok ama İran'dan da gizli saklı bir şey yok. İran'ın da rejimle istihbarat düzeyinde görüşmeler konusunda girişimleri olmuştu. Sonuçta burada İran'a doğrudan bilgilendirmede bulunmadık." şeklinde yanıtladı.
Çavuşoğlu, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin ertelenen Türkiye ziyaretine ilişkin ise "Reisi'nin ziyareti İran tarafının talebi üzerine ertelendi. Dışişleri Bakanı (Hüseyin Emir) Abdullahiyan beni arayarak böyle bir erteleme talebinde bulundu ve yeni yılda bu ziyareti gerçekleştirmek istediklerini, bizden de tarih önerilerini beklediklerini söylediler." dedi.
Türkiye-Suudi Arabistan ilişkilerinin normalleşmesi kapsamında yapılacak İHA işbirliğine yönelik soruya yanıt veren Çavuşoğlu, "Suudi Arabistan'la ilişkilerimiz hızlı bir şekilde normalleşti, dolayısıyla birçok alanda işbirliğimiz gelişiyor buna savunma sanayii de dahil. Savunma sanayii işbirliğini bir ürüne bağlamak doğru değil. Hatta bu konuda ortak üretim teklifi de onlardan geldi. Özellikle son zamanlarda Türkiye ile daha yakın işbirliği yapma konusunda daha fazla azim var. Biz de bunu memnuniyetle karşılıyoruz." diye konuştu.
Çavuşoğlu, Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed Avad bin Mubarek'in Türkiye ziyareti ve ülkedeki ateşkesin devamı için Türkiye'den istediği yardım için ise "Bu konuda çabalar sarf ediyoruz." ifadesini kullandı.
– "Bizim uluslararası toplum nezdinde de Uygur Türklerinin haklarını savunmamız Çin'i rahatsız ediyor"
Çin'le ilişkilerde bir yavaşlama olduğunu ancak bunun Çin'den kaynaklandığını kaydeden Çavuşoğlu, "Bizim Uygur Türklerine yönelik sergilediğimiz tutumdan dolayıdır. Sürekli Türkiye'de yaşayan, bizim vatandaşımız olan kişilerin iade talepleri var. Hiçbirisini vermiyoruz. Sosyal medyada bazen 'Uygur Türklerini veriyorlar Çin'e' diye bazı haberler çıkıyor. Tamamen yalan, külliyen yalan." dedi.
Bu konunun sosyal medyada suistimal edildiğinin altını çizen Çavuşoğlu, "Bizim uluslararası toplum nezdinde de Uygur Türklerinin haklarını savunmamız Çin'i rahatsız ediyor ama bu bir insani konu. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komiseri görevden ayrılırken raporunu yayımladı. Çin'deyken yaptığı açıklamalardan sonra biraz karamsar olmuştu herkes ama rapor ortada. Tüm ihlalleri gözler önüne seriyor. Biz buna tepki göstermek durumundayız." diye konuştu.
Bakan Çavuşoğlu, sadece Uygur Türklerine yönelik insani konuları içeren ortak bildirilere katıldıklarını vurguladı.
Türkiye'nin Çin ile şeffaf bir işbirliği yapmak istediğine dikkati çeken Çavuşoğlu, şunları söyledi:
"Büyükelçimiz henüz oraya gitmedi, izin vermiyorlar ya da giderse 'Bizim yaptığımız programa uyacak.' Biz Çin'in propagandasına niye alet olalım. Türkiye'den insani heyet gelsin, incelesin dediler. Şi (Cinping) bunu teklif edeli 5 sene oldu. 5 senedir bu heyetin gitmesine niye engel çıkarıyorsunuz, niye işbirliği yapmıyorsunuz? Biz işbirliği yapmak istiyoruz, bu konuları siyasi konu olarak görmüyoruz. Bizim kategorik olarak bir Çin karşıtlığımız yok. Her zaman da Tek Çin politikasını desteklediğimizi söyledik."
Çavuşoğlu, Türkiye'nin insani heyeti bir an önce Çin'e yollamak istediğinin de altını çizerken ABD'de vizyona giren Türkiye karşıtı Yunan filmiyle ilgili ise "Duyarsız değiliz." açıklamasını yaptı.
(Sürecek)
News
