GAZZE (AA) – NUR EBU IYŞE – Rusya-Ukrayna savaşının neden olduğu küresel ekonomik krizin, 15 yıldan uzun süredir İsrail'in ablukası altındaki Gazze Şeridi'nde inşaat sektörünü olumsuz etkilediği ifade ediliyor.
Tüm dünyada özellikle demir, çimento ve alüminyum fiyatlarındaki hızlı yükselişten ötürü Gazze'deki inşaat sektörü daha önce görülmemiş bir durgunluk ve çöküşle karşı karşıya.
Filistin Müteahhitler Birliğine göre, Gazze'deki yüksek işsizlik ve yoksulluk oranları gölgesinde inşaat sektörü bölge sakinleri için en büyük iş kapısı olarak kabul ediliyor.
İsrail, 15 yıldan uzun süredir Gazze'ye, ekonomik olarak çöküşe neden olan ve yaşam şartlarını ağırlaştıran abluka uyguluyor.
Filistin Merkez İstatistik Bürosu tarafından Kasım 2021'de yayımlanan rapora göre, Gazze Şeridi'ndeki işsizlik oranı yüzde 50'ye ulaştı.
– Gazzeli müteahhitler zor durumda
Gazze'deki Filistin Çalışma ve İskan Bakan Yardımcısı Naci Serhan AA muhabirine verdiği demeçte, inşaat malzemelerindeki artışı dikkate alarak periyodik çalışmalar yürüttüklerini ve malzeme fiyatlarındaki artışa göre vatandaşa fiyat verildiğini söyledi.
Yükselen fiyatlara rağmen İsrail'in Mayıs 2021'de Gazze'ye saldırılarıyla tahrip olan yapıların yeniden imarının bu durumdan çok etkilenmediğini ifade eden Serhan, "Fiyat artışları, evi yeniden imar edilmesi gereken vatandaşı etkilemeyecek." dedi.
Birleşmiş Milletler (BM) ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yayımlanan rakamlara göre, İsrail'in Gazze'ye saldırılarında 100 bin ev kısmen ya da tamamen tahribata uğrarken, yaklaşık 5 bin iş yeri de ağır hasar gördü. Saldırılarda 550 ticari yapı ise yerle bir oldu.
Bakan Yardımcısı Serhan, sözlerine şöyle devam etti:
"Yapı malzemelerinin fiyatlarındaki yükseliş, bina ve proje yapan müteahhitleri zor durumda bıraktı. İnşaat sektöründeki durgunluk, Gazze'deki gayrimenkul satış fiyatlarına da yansıyacak."
Serhan ayrıca, Gazze'nin tüm değişkenlerden etkilenen ekonomisinin zayıflığı ve küçük boyutu göz önüne alındığında, fiyatlardaki artışın Gazze Şeridi'ndeki ekonomik döngüyü kötü yönde etkilediğini vurguladı.
– "Gerçek bir felaket"
Gazze Şeridi'ndeki Filistinli Müteahhitler Birliği Başkanı Ala el-Arac, "Filistin topraklarındaki inşaat sektörü, dünya çapında inşaat malzemeleri ve yakıt fiyatlarının artması sebebiyle gerçek bir felakete uğradı." diye konuştu.
Ukrayna krizinin maden, petrol ve türevlerinin fiyatlarını yüzde 15'e kadar artırdığını söyleyen Arac, bu artışın Filistin topraklarındaki yansımasının yüzde 30'u aşarak iki kat artış şeklinde yaşandığını dile getirdi.
Bir ton demir fiyatının yüzde 36 yükseldiğini belirten Arac, alüminyumun bir tonunun yüzde 25, bakırın bir tonunun ise yüzde 30 arttığına dikkati çekti.
– Sektör krizler sarmalında boğuluyor
Gazze'deki inşaat sektörünün krizler sarmalında boğulduğunu söyleyen Arac, bunların en büyüğünün yıllardır süren İsrail ablukası olduğunu, bununla birlikte mal ve ham madde nakliye fiyatlarında artışa neden olan Kovid-19 krizinin olumsuz yansımalarının yanı sıra küresel üretimdeki azalmanın ve son olarak Ukrayna krizinin sonuçlarının sektörü içinden çıkılmaz bir hale soktuğunu anlattı.
Arac ayrıca, Filistinli tüccarların "yurt dışından yüksek fiyatla satın alma korkusuyla" depolarındaki ham maddelerin fiyatlarını iki katına çıkardığını belirtti.
Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesini, Kovid-19 krizinden sonra Gazze'deki inşaat sektörünü vuran ikinci darbe şeklinde nitelendiren Arac, bu son darbeyi "ölümcül" olarak değerlendirdi.
Arac, sözlerine şöyle devam etti:
"Müteahhitlik firmaları ya imzaladıkları sözleşmeler dahilinde çalışmaya devam edip fiyat farklarına katlanıyor ya da çalışmayı bırakıyor. Gazze ve Batı Şeria'daki hükümetler sektörü çöküşten koruyacak milli kararlar almalı."
Arac'a göre, Filistin topraklarında müteahhit firma sayısı, 400'ü Gazze Şeridi'nde olmak üzere 1000'i buluyor; Gazze'deki 400 firma arasında faal olanların sayısı ise 200'ü geçmiyor.
Kovid-19 sürecine rastlayan son iki yılda 100 müteahhitlik firmasının kalıcı olarak sektörden çekildiğini dile getiren Arac, her müteahhitlik şirketinin yılda yaklaşık 500 ila 1000 kişiye iş imkanı sağladığına, bunun da Gazze'de faaliyet gösteren şirketlerin yılda yaklaşık 200 bin iş fırsatı sağladığı anlamına geldiğine dikkati çekti.
Arac, halihazırda faaliyet gösteren firmalarda bir çöküş yaşanması durumunda birçok kişinin işsizler ordusuna katılacağı uyarısında bulundu.