ANKARA (AA) – Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkarak kurtuluş mücadelesinin meşalesini yaktı.
Mustafa Kemal Paşa, Mondros Mütarekesi'nin 30 Ekim 1918'de imzalanmasından sonra Yıldırım Orduları Grup Komutanlığından 3 Kasım 1918'de İstanbul'a döndü. Samsun'a gidinceye kadar 6 ay İstanbul'da kalan Mustafa Kemal, birçok temasta bulundu.
Mustafa Kemal, kendi deyimiyle "Kendisini İstanbul'dan uzaklaştırmak ve Anadolu dağlarında çürütmek" isteyenlerce 9. Ordu Müfettişliği ile görevlendirildi ancak müfettişliği kabul ederken görevinin geniş yetkilerle donatılmasını sağladı.
İzmir'in işgal edildiği 15 Mayıs 1919'da ise Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanlığında Cevat (Çobanlı) ve Fevzi (Çakmak) paşalara, sonra da Babıali'de bazı hükümet üyelerine veda etti. Aynı gün Yıldız Sarayı'nda Padişah Vahdettin tarafından kabul edilen Mustafa Kemal, daha sonra Bandırma Vapuru'nun kaptanı İsmail Hakkı (Durusu) Bey'i Şişli'deki evine çağırarak yolculukla ilgili bilgi aldı.
Mustafa Kemal'i ve beraberindekileri taşıyan Bandırma Vapuru, 16 Mayıs'ta İstanbul'dan yola çıktığında, Kız Kulesi açıklarındayken İtilaf Devletleri denetim görevlilerince vapurda, silah ve kaçak malzeme araması yapıldı. Arama sürerken, "kaptan yeri"nde bulunan Mustafa Kemal'in kararlılığını göstermek amacıyla hareket hazırlıklarını çabuklaştırmasını söylediği kaptana, demir aldırmaya başladı.
Subayların gemiyi terk etmelerinin ardından Karadeniz'e yönelen Bandırma'nın güvertesinde Mustafa Kemal Paşa, yanındakilere şunları söyleyecekti: "Bunlar işte böyle yalnız demire, çeliğe, silah kuvvetine dayanırlar. Bildikleri şey yalnız madde! Bunlar hürriyet uğruna ölmeye karar verenlerin kuvvetini anlayamazlar. Biz, Anadolu'ya ne silah ne cephane götürüyoruz. Biz ideali ve imanı götürüyoruz."
Güç koşullar altında süren yolculuktan sonra 19 Mayıs 1919 sabahı Samsun'a ulaşan Mustafa Kemal Paşa ve beraberindekiler, askeri bando eşliğinde halk tarafından sevgiyle karşılandı.
Mustafa Kemal Paşa, yurdun kurtuluş mücadelesini Samsun'a ayak basarak başlatmış oldu. Düşman işgaline karşı bilinçlendirilerek halkın Kuvayımilliye'ye destek olması sağlandı. 11 Ekim 1922'de Mudanya Mütarekesi imzalanana kadar Türk Kurtuluş Savaşı devam etti.
Atatürk'ün isteği doğrultusunda 20 Haziran 1938 tarihli kanunla "Gençlik ve Spor Bayramı" adıyla milli bayramlar arasında yer alan 19 Mayıs, 7 Mart 1981'de "Atatürk'ü Anma" ibaresi eklenerek "Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı" oldu, bayramın adı, 1995'te kararnameyle "ve" bağlacı kaldırılarak "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirildi.
– "1981 Atatürk Yılı"
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün doğumunun 100. yıl dönümü kutlamaları, "1981 Atatürk Yılı" adıyla 5 Ocak 1981'de başladı. Bu kapsamda Atatürk'ün doğumunun 100. yılı, 21 Mayıs 1981'de de ülkede çeşitli törenlerle kutlandı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) 1981 yılında, 100. doğum yıl dönümü dolayısıyla Atatürk'ü "Ulusal Mücadele ve Çağdaşlaşma Lideri" ilan etti.
Uluslararası iş birliği ve barış yolunda çalışmış üstün kişilerin gelecek kuşaklar için örnek olacakları inancı ile 27 Kasım 1978 tarihli UNESCO Genel Kurulu kararı doğrultusunda Atatürk'ün "1981" yılında anılması kararlaştırıldı.
Bu kapsamda, Atatürk'ün doğumunun 100. yılı tüm dünyada, "1981 Atatürk Yılı" olarak kutlandı. Yıl boyu süren etkinliklerle birlikte, 21 Mayıs'ta Atatürk'ün doğum günü çeşitli törenlerle kutlandı.
Belli başlı öteki olaylar:
16 Mayıs
1717- "Voltaire" adıyla bilinen yazar François-Marie Arouet, din ve krallık karşıtı yazılarından ötürü Bastille hapishanesine gönderildi.
1888- Gramofonun mucidi Emile Berliner, ABD'nin Philadelphia kentinde geliştirdiği bu aleti tanıttı.
1919- Mustafa Kemal, Samsun'a gitmek üzere "Bandırma" vapuru ile İstanbul'dan yola çıktı.
1926- Son Osmanlı padişahı VI. Mehmet Vahdettin, İtalya'nın San Remo kentinde vefat etti.
1958- Londra'da besteci Ahmet Adnan Saygun'a "Jean Sibelius Ödülü" verildi.
1963- Ankara Devlet Tiyatrosunda ilk müzikal sergilendi. Müzikalin adı "Öp Beni Kate" idi.
1989- Türkçe tangoları seslendiren ilk sanatçı Seyhan Hanım (Oskay) öldü.
1992- Tarihi Galata Köprüsü, köprü altındaki bir lokantada çıkan yangın sonucunda çökerek kullanılamaz hale geldi.
1993- DYP Genel Başkanı, Başbakan Süleyman Demirel, 244 oyla Türkiye'nin 9'uncu Cumhurbaşkanı oldu.
2000- Onuncu Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, TBMM'de ant içerek görevine başladı.
2001- Genelkurmay Özel Kuvvetler Komutanlığı Hava Grubu'na ait CASA tipi askeri uçak, Malatya'da düştü. Kazada bir binbaşı, 3 yüzbaşı, 3 üsteğmen, 16 astsubay, bir uzman çavuş ve 10 er şehit oldu.
2012- Ziraat Türkiye Kupası finalinde Bursaspor'u 4-0 yenerek 5. kez kupanın sahibi olan Fenerbahçe, 29 yıl aradan sonra kupa hasretine son verdi.
2015 – Türk hava sahasını 5 dakika süreyle ihlal eden bir Suriye helikopteri, hava muharebe devriye görevi yapan iki F-16 tarafından etkisiz hale getirildi. Helikopter, Suriye topraklarına düştü.
2017- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasında ilk yüz yüze görüşme gerçekleşti. ABD'yi ziyaret eden Erdoğan, Beyaz Saray'da tören kıtası tarafından karşılandı.
2018- ABD'nin ardından Orta Amerika ülkesi Guatemala da büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıdı.
17 Mayıs
1880- Şair, siyaset adamı Ziya Paşa 55 yaşında Adana Valisi iken öldü.
1928- Türkiye Cumhuriyeti Hıfzıssıhha Müessesesi kuruldu.
1952- Öykücü, romancı, siyaset adamı Memduh Şevket Esendal, Ankara'da vefat etti.
1957- Ünlü yazar, eleştirmen Nurullah Ataç, 59 yaşında tedavi gördüğü Ankara Numune Hastanesinde hayatını kaybetti.
1967- İmam hatip okullarını bitirenlere, üniversitelere girme hakkı tanındı.
1971- İsrail'in İstanbul Başkonsolosu Efraim Elrom, 4 terörist tarafından kaçırıldı.
1983- Ankara Bahçelievler'de 8 Ekim 1978'de TİP üyesi 7 kişiyi öldürmekten yargılanan İbrahim Çiftçi ve 8 arkadaşı ile ilgili davada, Haluk Kırcı ve Ahmet Ercüment Gedikli ölüm cezasına çarptırıldı.
1989- Çin'de 1 milyondan fazla gösterici, Tiananmen Meydanı'nda açlık grevi yapan öğrencileri desteklemek amacıyla yürüdü.
1994- Türkiye ekonomisi, 14 yıl aradan sonra yeniden IMF denetimine girdi.
1995- Nasuh Mahruki, Everest'in zirvesine çıkan ilk Türk oldu.
2000- Futbolda 42. UEFA Kupası'nı, Danimarka'nın başkenti Kopenhag'taki finalde İngiltere'nin Arsenal takımını penaltılarla 4-1 yenen Galatasaray kazandı.
2006- Danıştay 2. Dairesine düzenlenen silahlı saldırıda üye Mustafa Yücel Özbilgin hayatını kaybetti, Daire Başkanı Mustafa Birden, üyeler Ayfer Özdemir ve Ayla Gönenç ile Tetkik Hakimi Ahmet Çobanoğlu yaralandı. Saldırıyı gerçekleştirdiği belirtilen İstanbul Barosuna kayıtlı avukat Alparslan Arslan, Danıştay binasından çıkamadan yakalandı.
2010- Zonguldak'taki Karadon maden ocağındaki patlamada göçük altında kalan 30 işçi öldü. 30 işçiden ikisinin cenazesi 18 Ocak 2011'de çıkarılabildi.
2012- Cannes Film Festivali'nde, Fransa'daki Sinema Yönetmen ve Yapımcıları Derneği, Türk yönetmen Nuri Bilge Ceylan'a 2012 "Carossee d'or" (Altın Fayton) sinema ödülünü verdi.
2016- Nobel ödüllü Prof. Dr. Aziz Sancar'ın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinin girişine yerleştirilen büstü, törenle açıldı.
2017- Resmi Gazete'de yayımlanan Başbakanlık Genelgesi ile 2017, "Dilimiz Kimliğimizdir" başlığıyla "Türk Dili Yılı" ilan edildi.
2017- Sabancı suikastı davasında yargılanan tutuklu sanık İsmail Akkol, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
2018- 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a sunduğu tavsiye ile Ahilik Haftası kutlamalarının Türkiye'de yaygınlaşmasını sağlayan 91 yaşındaki "Ahi Baba" lakaplı Mustafa Karagüllü yaşamını yitirdi.
2018- ABD Başkanı Donald Trump'ın CIA Direktörlüğüne aday gösterdiği, "işkenceci" geçmişiyle tartışılan Gina Haspel, Senatodan onay alarak CIA'in ilk kadın direktörü oldu.
2021- MİT operasyonuyla PKK'nın Suriye genel sorumlusu "Sofi Nurettin" kod isimli terörist, Irak'ın kuzeyinde etkisiz hale getirildi.
2021- Kovid-19 salgınıyla mücadele tedbirleri kapsamında, Türkiye genelinde 29 Nisan Perşembe günü saat 19.00'da başlayan "tam kapanma" dönemi sona erdi, 1 Haziran Salı günü saat 05.00'e kadar uygulanacak "kademeli normalleşme" dönemi başladı.
18 Mayıs
1804- Napoleon Bonaparte, Fransa İmparatoru ilan edildi.
1898- Şair Faruk Nafiz Çamlıbel, İstanbul'da doğdu.
1929- Sivas'ın Suşehri ilçesindeki 6,1 büyüklüğündeki depremde 64 kişi öldü.
1976- Zonguldak Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanan Yahya Demirel tahliye edildi.
1976- TRT'nin ilk spikerlerinden Zafer Cilasun 37 yaşında Ankara'da vefat etti.
1980- Galatasaraylı ünlü futbolcu "Baba Gündüz" (Gündüz Kılıç) vefat etti.
1981- TBMM'nin eski başkanlarından Fuat Sirmen öldü.
1996- Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e, İzmit'te İbrahim Gümrükçüoğlu tarafından suikast girişiminde bulunuldu. Demirel, olaydan yara almadan kurtuldu. Koruma Müdürü Şükrü Çukurlu kolundan, bir gazeteci ise ayağından yaralandı.
2000- Doç. Dr. Bahriye Üçok'un katledilmesinde kullanılan pakette tespit edilen parmak izinin, Umut Operasyonu kapsamında yakalanan Ferhan Özmen'e ait olduğu belirlendi.
2003- Türkiye'nin ilk özel rakı fabrikasının temeli, İzmir'in Menderes ilçesi Tekeli beldesinde atıldı.
2006- Danıştay saldırısında ölen 2. Daire Üyesi Mustafa Yücel Özbilgin'in Kocatepe Camisi'ndeki cenaze törenine katılan eski Başbakanlardan Bülent Ecevit, daha sonra gittiği evinde aniden tansiyonu yükselerek fenalaştı ve GATA'ya kaldırıldı. Beyin kanaması geçirdiği belirlenen Ecevit, ameliyat edildi.
2009- ÇYDD Genel Başkanı Prof. Dr. Türkan Saylan, İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede 74 yaşında vefat etti.
2016- Sri Lanka'da etkili olan şiddetli yağışların yol açtığı sel ve heyelanlarda 92 kişi hayatını kaybetti, 319 bin kişi evinden oldu. Toprak altında kaldığı düşünülen 100 kişiyi arama kurtarma çalışmalarına 13 gün sonra son verildi.
2017- Suriye rejimiyle ilişkisi olan birey ve şirketlere yönelik yaptırım uygulanmasını öngören yasa tasarısı ABD Meclisi'nden geçti.
2018- İslam İşbirliği Teşkilatı, üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla İstanbul Kongre Merkezi'nde toplandı.
2018- Küba'nın başkenti Havana'dan Holguin kentine gitmek üzere havalanan ve 104 yolcu ile 9 mürettebat taşıyan uçağın, Jose Marti Uluslararası Havalimanı'ndan kalktıktan kısa süre sonra düşmesi sonucu 110 kişi öldü, 3 kişi yaralı kurtuldu.
19 Mayıs
1915- Kaymakam rütbesindeki Mustafa Kemal, Arıburnu cephesinde gösterdiği cesaret ve kahramanlık dolayısıyla Miralaylığa terfi etti.
1919- Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, karargahıyla Samsun'a çıkarak Milli Mücadele'yi başlattı.
1924- Musul sorunuyla ilgili Türk-İngiliz heyetleri arasında, "Haliç Konferansı" diye adlandırılan görüşmeler başladı. 9 Haziran'a kadar süren görüşmelerden sonuç alınamayınca, konu Milletler Cemiyetine götürüldü.
1927- Türkçülük ve halkçılık görüşleriyle tanınan Ahmet Hikmet Müftüoğlu vefat etti.
1935- İngiliz casus Thomas Edward Lawrence (Arabistanlı Lawrence) motosiklet kazasında öldü.
1939- Anadolu Ajansı, 1 Mart 1925'te şirkete dönüştürüldüğünde ilk Yönetim Kurulu Başkanı olan düşünür ve siyasetçi Ahmet Ağaoğlu, 70 yaşında İstanbul'da vefat etti.
1943- Ankara'da Gençlik Parkı törenle açıldı.
1945- Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, 19 Mayıs törenindeki konuşmasında, "Harp zamanlarının ihtiyatlı tedbirlere lüzum gösteren darlıkları kalktıkça, memleketin siyaset ve fikir hayatında demokrasi prensipleri daha geniş ölçüde hüküm sürecektir." sözleriyle çok partili düzene geçişin sinyalini verdi.
1975- ABD Senatosu, Türkiye'ye silah ambargosunun kaldırılmasını kararlaştırdı.
1981- Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev yeniden düzenlenerek Devlet Bakanı İlhan Öztrak tarafından hizmete açıldı. Atatürk'ün AOÇ'deki evinin benzerinin temeli, Başbakan Bülend Ulusu tarafından atıldı.
1986- Atatürk Uluslararası Barış Ödülü'ne değer bulunan eski NATO Genel Sekreteri Josef Luns, ödülünü törenle aldı.
1997- Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Atatürk Uluslararası Barış Ödülü'nü Bosna-Hersek Türk Barış Gücü'ne verdi.
2000- Atatürk Uluslararası Barış Ödülü, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'a verildi.
2004- Pop müziği sanatçısı Çetin Alp, 57 yaşında İstanbul'da öldü.
2006- Osmaniye-Gaziantep karayolunda, Afganistan ve Bangladeş uyruklu kaçakları taşıyan arkası kapalı kamyonetin tıra çarpması sonucu 44 kişi öldü.
2008- Sigara içilen yerlere ilişkin yasağın kapsamını genişleten Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun yürürlüğe girdi.
2011- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, görevinden istifa etti. Otel görevlisi bir kadına cinsel saldırı suçlamasıyla New York'ta mahkemeye çıkarılan Kahn, kefaletle serbest bırakıldı.
2015- 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı kutlamaları kapsamında 17 yıl sonra ilk kez Anıtkabir'de konser verildi. TSK Armoni Mızıkası Komutanlığı Orkestrası ile opera sanatçıları Feryal Türkoğlu ve Hakan Aysev, Mustafa Kemal Atatürk'ün sevdiği türküleri söyledi. Piyanist Gülsin Onay da İzmir Marşı, Onuncu Yıl Marşı başta olmak üzere klasik eserleri seslendirdi.
2016- Paris-Kahire seferini yapan, 3'ü çocuk 56 yolcu ve 7'si uçuş görevlisi 10 kişilik mürettebatın bulunduğu Airbus A320 tipi yolcu uçağı radardan kaybolmasının ardından Yunanistan'ın Kerpe Adası açıklarında denize düştü. Kazadan kurtulan olmadı.
2016- Prof. Dr. Aziz Sancar, 2015 Nobel Kimya Ödülü'nün madalya ve sertifikasını, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı törenle Anıtkabir Komutanlığına takdim etti.
2016- UEFA Avrupa Ligi Finali'nde İngiltere'nin Liverpool takımını 3-1 yenen İspanyol temsilcisi Sevilla üst üste üçüncü kez şampiyon oldu.
2017- İran'da Cumhurbaşkanlığı seçimini, oyların yüzde 57'sini alan Hasan Ruhani kazandı.
2018- Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkışının 99. yılı dolayısıyla kentte düzenlenen "Gençlik ve Bayrak Yürüyüşü"nde 1919 metre uzunluğunda Türk bayrağı açıldı.
2018- İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth'in torunu ve tahtın 6. sıradaki varisi Prens Harry, Amerikalı oyuncu Meghan Markle ile evlendi.
2019- Siyasi parti liderleri, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı 100. Yıl Törenleri için Samsun'da bir araya geldi.
2020- 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, ülke genelinde Kovid-19 tedbirleri ve sokağa çıkma kısıtlaması altında kutlandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çağrısı üzerine saatler 19.19'u gösterdiğinde vatandaşlar, evlerinin balkon ve pencerelerinden İstiklal Marşı'nı okudu. Statlar da saat 19.19'da aydınlatıldı ve seslendirme cihazlarından İstiklal Marşı yayını yapıldı.
20 Mayıs
1481- II. Bayezid, Osmanlı tahtına oturdu.
1506- Kaşif Kristof Kolomb öldü.
1622- Osmanlı İmparatorluğunda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı Padişah II. Osman'ı tahttan indirip öldürdü. Öldürülen ilk padişah olan "Genç Osman"ın yerine "Deli Mustafa", ikinci kez tahta çıkarıldı.
1878- II. Abdülhamit'i devirmek, Çırağan Sarayı'nda tutulan V. Murat'ı tahta çıkarmak amacıyla "Çırağan baskını"nı düzenleyen gazeteci Ali Süavi öldürüldü.
1920- İlk hemşire okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi.
1928- Dil Encümeni Heyeti kuruldu.
1940- Devlet Konservatuvarı Kuruluşu Hakkında Kanun kabul edildi.
1963- Bazı ordu birlikleri, Ankara'da Talat Aydemir'in yönetiminde yeniden ayaklandı. Olayların ardından üç büyük ilde sıkıyönetim ilan edildi. Bu kez girişimde bulunanlar yargılandı, 5 Temmuz 1964'de Aydemir ve Fethi Gürcan idam edildi.
1983- 12 Eylül'ün ardından partiler kurulmaya başlandı. Anavatan Partisinin kuruluşuna ilişkin belgeler, İçişleri Bakanlığına verildi. ANAP Genel Başkanlığına Turgut Özal, Halkçı Parti (HP) Genel Başkanlığa Necdet Calp seçildi. Büyük Türkiye Partisi Genel Başkanlığa Ali Fethi Esener getirildi.
1990- Milli Savunma Bakanı Safa Giray, Hava Kuvvetlerinden, 17'si subay, 97'si astsubay olmak üzere 114 kişinin irticai örgütlerle ilişkileri olduğu için atıldığını açıkladı.
2000- Trabzon'un Beşikdüzü ilçesinde geleneksel mayıs şenlikleri dolayısıyla denize açılan iki teknenin alabora olması sonucu 38 kişi boğuldu, 15 kişi yaralandı.
2007- Çeşitli sivil toplum örgütlerince düzenlenen "Cumhuriyet Mitingi"nin sonuncusu Samsun'da yapıldı.
2010- ATM makinesinin mucidi İskoçyalı John Shepherd-Barron 84 yaşında hayatını kaybetti.
2011- Türk tenisçi Marsel İlhan, Fransa Açık Tenis Turnuvası'nda (Roland Garros) 3. eleme turunda rakibine yenilmesine karşın kontenjandan ana tabloda mücadele etme hakkı kazandı. İlhan, 4 "Grand Slam" turnuvasında da teklerde ana tabloda mücadele eden ilk Türk tenisçi unvanını elde etti.
2012- Chicago'da NATO İttifakı'nın en geniş kapsamlı zirvesi düzenlendi. Zirvenin ana gündem maddelerini Afganistan, Füze Savunma Sistemi ve Suriye oluşturdu.
2016- TBMM Genel Kurulunda, hakkında dosya bulunan milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin Anayasa değişikliği teklifi, 376 oyla kabul edilerek yasalaştı.
2016- Servet Tazegül, Avrupa Tekvando Şampiyonasında 68 kilo finalinde rakibini 6-5 yenerek üst üste 5. kez Avrupa Şampiyonu oldu.
2016- Milli tenisçi Çağla Büyükakçay, Fransa Açık'ta (Roland Garros) tek kadınlarda rakibini yenerek ana tabloya yükseldi ve bir ilke imza attı.
2017- FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'e yakınlığıyla bilinen NBA basketbolcusu Enes Kanter, Romanya'da polis tarafından ülkeye alınmadı.
2017- Güneş Sistemi'nin dış kısmında Kuiper Kuşağı'nda yer alan 3. en büyük cüce gezegen 2007 QR10'un yörüngesinde bir uydu keşfedildi.
2018- Sinema oyuncusu 75 yaşındaki Kazım Aktan, Erzincan'ın Refahiye ilçesindeki evinde çıkan yangında yaşamını yitirdi.
2020- Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Türkiye Atletizm Federasyonunun organizasyonuyla 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı etkinlikleri kapsamında düzenlenen "19 Mayıs 1919 Koşusu"na 12 ülke 71 şehirden 1800 sporcu katıldı. Dijital takip edilen koşuda, Türkiye 24 saat koşu rekorunun sahibi ultra maraton koşucusu Aykut Çelikbaş, 19 saat 19 dakika boyunca kesintisiz koşarak 188,12 kilometre katetti.
21 Mayıs
1847- Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (Defterhane-iş Amire Kalemi) kuruldu.
1927- Amerikalı havacı Charles Lindbergh, "Sprit of St. Louis" adlı uçağıyla New York'tan Paris'e uçarak, Atlas Okyanusu'nu geçen ilk pilot oldu.
1960- Harp Okulu öğrencileri, hükümet aleyhine sessiz yürüyüş yaptı.
1971- Anayasa Mahkemesi, Milli Nizam Partisinin kapatılmasına karar verdi.
1971- Tiyatro sanatçısı Avni Dilligil, 63 yaşında İstanbul'da vefat etti.
1981- Atatürk'ün doğumunun 100. yılı törenlerle kutlandı.
1983- Avrupa Konseyinin, Avrupa medeniyetinin zenginliğini oluşturan kültürleri tanıtmak amacıyla düzenlediği sergilerden 18'incisi İstanbul'da "Anadolu Medeniyetleri Sergisi" adıyla açıldı.
1991- Hindistan Başbakanı Rajiv Gandhi öldürüldü.
1994- Hacda "şeytan taşlama" sırasında izdiham çıktı, 7'si Türk 185 hacı hayatını kaybetti.
1997- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, Refah Partisinin "Anayasa'nın laiklik ilkesine aykırı eylemlerin odağı haline geldiği" gerekçesiyle sürekli kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesinde dava açtı.
2000- "Umut Operasyonu"nda yakalanan Ferhan Özmen, Necdet Yüksel, Mehmet Gürova, Mehmet Kasap ve Hakkı Selçuk Şanlı, Ankara Nöbetçi 1 Numaralı DGM tarafından tutuklandı.
2004- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kaldırılmasını içeren Anayasa değişikliğini onayladı.
2006- Karadağ, Sırbistan'dan ayrılmak için düzenlenen referandumda bağımsızlığı seçti. 3 Haziran'da da bağımsızlık ilan edildi.
2013- Fransa'nın ünlü tarihçilerinden Dominique Venner, Paris'in ünlü Notre Dame Katedrali'nde yaşamına son verdi. Aşırı sağ ideolojiden gelen ve aynı zamanda deneme yazılarıyla ünlü 78 yaşındaki tarihçinin, ünlü katedralde, tabancayla intihar ettiği belirtildi.
2015- Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) bünyesinde Göktürk-1 Uydu Programı kapsamında Türkiye'nin ilk Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test (USET) Merkezinin açılışı yapıldı.
2015 – Milli okçu Yeşim Bostan, Gençler Avrupa Kupası 1. ayak yarışlarında, makaralı yayda Avrupa rekoru kırdı.
2016- Afganistan Talibanı lideri Molla Ahtar Mansur, ABD Savunma Bakanlığının Pakistan'ın Belucistan eyaletine düzenlediği hava saldırısında öldürüldü.
2017- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara Spor Salonu'nda yapılan AK Parti 3. Olağanüstü Büyük Kongresi'nde geçerli 1414 oyun tamamını alarak Genel Başkanlığa seçildi.
2017- Fenerbahçe Erkek Basketbol Takımı, Avrupa basketbolunun en büyük turnuvası olan THY Avrupa Ligi Dörtlü Finali'nde Yunanistan temsilcisi Olympiakos'u 80-64 yenerek 2016-2017 sezonu şampiyonu oldu.
2018- ABD ve Guatemala'nın ardından Güney Amerika ülkesi Paraguay da, Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşıdı.
2020- Sağlık Bakanlığı, şehirler arası seyahatlerde, iş yerlerinde ve bireysel iletişim gerektiren tüm kamusal mekanlarda kullanılacak HES kodu uygulamasını başlattı.
2020- Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğunda katledilen gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın ailesi, cinayeti işleyenleri affettiklerini duyurdu.
22 Mayıs
1912- Hicivleriyle bilinen Şair Eşref öldü.
1931- Futbolda İstanbul Şampiyonu Fenerbahçe, Yunanistan Şampiyonu Olimpiyakos'u 1-0 yendi.
1947- ABD Başkanı Harry Truman, Türkiye'ye yapılacak yardımı imzaladı. Yardımı, ABD Dışişleri Bakanı Marshall'ın kontrol edeceği açıklandı. Aynı gün General Oliver başkanlığındaki ABD heyeti, askeri yardımı görüşmek üzere Türkiye'ye geldi.
1950- 14 Mayıs'ta yapılan seçimlerden birinci çıkan Demokrat Partinin Genel Başkanı ve İzmir Milletvekili Celal Bayar, Türkiye Büyük Millet Meclisince Türkiye'nin Üçüncü Cumhurbaşkanı seçildi. Hükümeti kurmakla DP Aydın Milletvekili Adnan Menderes görevlendirildi.
1955- Aziziye Tabyası kahramanı Nene Hatun, 97 yaşında Erzurum'da öldü.
1958- İstanbul Süleymaniye'deki tarihi Siyavuş Paşa Konağı yandı.
1960- Haberleşmeye sansür koyan Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı, 5 kişinin bir araya gelerek dolaşmasını yasakladı.
1960- Ressam İbrahim Çallı, İstanbul'da 78 yaşında öldü.
1971- Bingöl'de 6,7 büyüklüğündeki depremde 878 kişi öldü.
1972- Richard Nixon, Sovyetler Birliği'ni ziyaret eden ilk ABD Başkanı oldu.
1980- Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgaline karşı çıkmak amacıyla Moskova Olimpiyatları'nı protesto eden ABD'nin çağrısına uyan Bakanlar Kurulu, Türkiye'nin de olimpiyatlara katılmaması yönünde karar aldı.
1982- Türkiye'nin Beşinci Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, 83 yaşında İstanbul'da vefat etti.
1988- Galatasaraylı Tanju Çolak, Metin Oktay'ın 25 yıllık 38 gol rekorunu 39 golle kırdı.
1991- Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı kuruldu.
2007- Ankara Ulus'taki Anafartalar Çarşısı önündeki bombalı terör saldırısında 6 kişi öldü, 91 kişi yaralandı. Yaralılardan 3'ünün değişik tarihlerde yaşamını yitirmesiyle ölü sayısı 9'a yükseldi.
2008- TBMM Genel Kurulunda, üniversite bulunmayan 9 ilde devlet, İstanbul'da da 2 vakıf üniversitesi kurulmasını öngören kanun tasarısı kabul edildi. Böylece Türkiye'de üniversitesiz il kalmadı.
2010- CHP 33. Olağan Kurultayı'nda tek aday olan Kemal Kılıçdaroğlu, Genel Başkan seçildi.
2011- 64. Uluslararası Cannes Film Festivalinde, "Bir Zamanlar Anadolu'da" filmiyle yönetmen Nuri Bilge Ceylan ve "Le gamin au velo" filmiyle Eric ve Luc Dardenne kardeşler, "Büyük Ödül"ü paylaştı.
2013- Uzan ailesince Çukurova (ÇEAŞ) ve Kepez Elektrik Şirketlerine el konulmasından dolayı açılan Libananco davasının temyizi, Türkiye Cumhuriyeti lehine sonuçlandı. Washington'daki son duruşmadan faiziyle birlikte Türkiye'ye 23,5 milyar dolarlık dünyanın en büyük tazminatlarından birinin ödenmesi kararı verildi.
2013- Polonya'nın başkenti Varşova'daki Gliwice Onkoloji Enstitüsünce, iş yerinde geçirdiği kazada yüzü ve çene kemikleri parçalanan bir kişiye ilk "acil" yüz nakli yapıldı.
2016- AK Parti 2. Olağanüstü Büyük Kongresi'nde Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, geçerli 1405 oyun tamamını alarak, partinin üçüncü genel başkanlığına seçildi.
2016- İran'ın Şiraz kentinde düzenlenen Büyükler Grekoromen Güreş Dünya Kupası müsabakalarında Türkiye dünya üçüncüsü oldu.
2016- İsviçre'nin Montrö kentindeki Avrupa Tekvando Şampiyonası'nda kadınlarda 62 kiloda İrem Yaman altın madalya kazandı.
2017- FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişimi sırasında Genelkurmay Karargahı'nda yaşanan eylemlere ilişkin Akın Öztürk, Mehmet Partigöç ve Mehmet Dişli'nin de aralarında bulunduğu sözde "yurtta sulh konseyi" üyeleri dahil 221 sanığın yargılanmasına başlandı.
2017- İngiltere'nin Manchester kentindeki bir konser salonunda canlı bombanın kendisini patlattığı terör saldırısında 22 kişi hayatını kaybetti, 59 kişi yaralandı. Saldırıyı terör örgütü DEAŞ üstlendi.
2018- ODTÜ'lü tasarım ekibi Designnobis, Avrupa Tasarım Yarışması'nda 6 ödül birden kazandı.
News
