İSTANBUL (AA) – Anayasa Mahkemesi'nin ev sahipliğinde düzenlenen "İslam Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı" kapsamında, "İslam Ülkelerinde Anayasaya Uygunluk Denetimindeki Farklı Modeller" oturumu düzenlendi.
Bahreyn Krallığı Anayasa Mahkemesi Başkanı Abdullah bin Hasan el-Buayneyn, Beşiktaş'taki Swissotel The Bosphorus'ta düzenlenen oturumda yaptığı konuşmada, Türkiye Anayasa Mahkemesi'ne bu konferansa ev sahipliği yaptığı için teşekkür etti.
Bahreyn Anayasası'nın 1973 yılında oluşturulduğunu dile getiren Buayneyn, Bahreyn Anayasa Mahkemesi'nin bir başkan ile 6 üyeden oluştuğunu ve bunların Bahreyn Kralı tarafından atandığını belirtti.
Ülkedeki yasaların ve yargıdan çıkan kararların Anayasa Mahkemesi tarafından denetlendiğini dile getiren Buayneyn, Anayasa Mahkemesi'nin kendi bütçesi olan bağımsız bir kurum olduğunu anlattı.
Bahreyn Kralı'nın herhangi bir mahkemenin hazırladığı taslağı karar öncesinde Anayasa Mahkemesi'yle uyumlu değilse değiştirebileceğine işaret eden Buayneyn, söz konusu kararın böylece tüm kişi ve kurumlar için bağlayıcı hale geldiğine dikkati çekti.
– "Irak Anayasa Mahkemesi, etkin kökene bağlı ayrımı engelliyor"
Irak Federal Yüksek Mahkemesi Başkanı Casim Muhammed Abbud el-Umeyri de Türkiye'nin konferansın kuruluşunda oynadığı rolü takdir ederek, Anayasa Mahkemesi'nin devlette temel bir görevi üstlendiğini söyledi.
Mahkemelerin adaletli karar vermesinde bağımsızlığın önemine dikkati çeken Umeyri, adaletin mahkemede doğru uygulanması ve demokrasinin işleyişi için yargı kurumlarının uyumlu işlemesi gerektiğini kaydetti.
Irak Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi'nin 2005 yılında oluşturulduğunu söyleyen Umeyri, mahkemenin Iraklıların millet, etnik köken ve maddi durum sebebiyle ayrım görmesini engellemeye çalıştığının altını çizdi.
Yargı kararlarının ülkeden ülkeye değişebildiğine dikkati çeken Umeyri, yargı kurumlarının ilgili maddeleri çerçevesinde devletin istikrarı için önemli bir işlevin yanı sıra ülkedeki demokrasi için yargı bağımsızlığını sağlamaya çalıştığını dile getirdi.
Anayasa Mahkemesi'nin maddi ve idari bakımdan bağımsızlığının önemine işaret eden Umeyri, herhangi bir yerden bağımsız karar alınması gerektiğini vurgulayarak, Irak Anayasa Mahkemesi olarak, yasama ve yürütmeyle birlik faaliyet gösteren mahkemenin hukukun üstünlüğü adına üzerine düşeni yaptığını ifade etti.
Umeyri, Irak halkının ülkede kadını ve erkeğiyle, yaşlısı ve genciyle kanunlar önünde eşit olmasını amaçladıklarını söyleyerek, İslam Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı'nın bu amaca katkı sağlamasını beklediklerini sözlerine ekledi.
– "İran yargısı, İslam Devrimi değerleri ve insan haklarını temeline dayalı"
İran İdari Adalet Divanı Başkanı Hikmetali Muzafferi, İslam Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı'nın yüksek yargı yetkilileri arasında düşünce alış verişi ve yargının işleyişi açısından önemli bir fırsat olduğunu belirtti.
Muzafferi, İran'ın 85 milyondan fazla ve farklı etnik gruplardan oluşan bir nüfusa sahip olduğunu ifade ederek, yargı makamlarının İran İslam Devrimi'nin değerlerinin yanı sıra insan hakları temelinde hareket ettiğini söyledi.
İran'da İslam dini kuralları çerçevesinde anayasa hukukunun uygulandığına dikkati çeken Muzafferi, anayasa yargısının güçler ayrılığı, İslami kurallar ve insan hakları çerçevesinde tecelli ettiğini ifade etti.
Kişilerin etnik köken, dil ve benzeri özelliklerine bakılmadan yargılamaya tabi tutulduğuna işaret eden Muzafferi, İran Anayasa Mahkemesi'nin 6 yargıç ve 6 avukattan oluşan bir yapısının olduğunu kaydetti.
Muzafferi, İran yargısının en üst makamı olarak, mahkeme kararlarının yanı sıra anayasaya uygun olmayan kanunları iptal etme haklarının bulunduğunu vurguladı.
– İslam Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı'nın kuruluşu
İslam İşbirliği Teşkilatı’na üye ülkelerin yüksek yargı yetkililerinin katılımıyla ilki İstanbul'da 2018'de ve ikincisi 2021'de düzenlenen toplantıların ardından, İslam Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı'nın kurulmasına karar verilmişti.
İslam Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı'nın İstanbul'da düzenlenen açılış toplantısıyla kuruluş süreci tamamlanıyor.
Yurt dışındaki 36 ülkeden katılımın sağlandığı etkinlik, yarın düzenlenmesi planlanan Türk Devletleri Teşkilatı Üyeleri Anayasa Yargısı Konferansı (TÜRK-AY) ile devam edecek.
News
