İstisnalar kaideyi bozmaz bir atasözü ve belirli durumlar için genellenmiş bir kuralın, aksi bir durum yaşandığında istisnaların devam ediyor olmasına rağmen hala geçerli olduğunu ifade eder. Yani, genel kural birkaç özel durumda geçersiz olabilir, ancak bu durum istisnaların genel kuralı değiştirmeyeceği anlamına gelir. Şöyle özetlersek; küçük aksaklıklar, büyük kuralı bozamaz.
Örnek vermek gerekirse “sigara zararlıdır” konusunu ele alalım. Bu insanlar tarafından kabul edilmiş genel bir kuraldır. Bu genel kural olmasına rağmen aksi bir durum söz konusudur. İnsanların bazıları sigara içmelerine rağmen sağlıklı kalmaları mümkündür. Sağlıklı olmaları da genel olarak kabul gören “sigara zararlıdır” kuralını değiştirmez.
İstisnalar Kaideyi Bozar Mı?
İstisnalar, bazen kaideyi bozsa da yüksek oranda kaideyi bozamaz. Sigara örneğinde olduğu gibi sigaranın sağlığa zararlı olmasına rağmen ve insan sağlığına olumsuz etkilerinin kesinliği bilinmesine rağmen sigara içen bir insan sağlıklı kalabilir. Bu istisna da kaideyi bozmaz. Bu durumda yapılabilecek şey genel kabulü doğru olarak kabul etmektir.
Bir çuval incir düşündüğümüzde ve içinden bir tanesi bozuk olduğunu varsaydığımızda da bozuk olan incir istisnadır. Bu istisna olan incir eğer çuvaldan çıkarılmazsa diğer incirler de sağlamlığını kaybedecek ve bozulacaktır. Bu durumda da küçük bir istisna kaideyi bozmuş olur.
İstisnalar Kaideyi Bozmaz Kimin Sözü?
İstisnalar kaideyi bozmaz sözü; ilk olarak İbn-i Mâce’nin “Sünen” adlı eserinde yer almıştır. Sözün asıl kaynağı ise tam olarak bilinmemektedir. Bu söz, yüzyıllardır kullanılan bir atasözüdür. Atasözlerinin çoğunluğu da anonim olarak yazılmıştır. Bu yüzden İstisnalar kaideyi bozmaz sözü İbn-i Mâce’ye atfedilmemelidir. Sözün asıl kaynağının bilinmemesi ile birlikte sözü ilk kullanan kişinin de tarihsel süreçte farklılaşan bilgilere bağlı olarak değişebileceğini de unutmamak gerekir.
Daha sonları ise Sagopa Kajmer ‘’İstisnalar kaideyi bozmaz’’ eseri ile bu sözün yayılmasına katkıda bulunmuştur.
İstisnalar Kaideyi Bozmaz Atasözü Mü?
İstisnalar kaideyi bozmaz atasözüdür. Uzun senelerdir kullanılır. Atasözleri, deneyim, gözlem ve yaşam gerçekleriyle ilgili toplumda yaygın olarak kullanılan sözlerdir. Bu sözler nesilden nesile aktarılır. Genelde bir öğüt ya da bilgi verme amaçlı karşımıza çıkar. Anonim olmalarından dolayı da kim tarafından söylendiğinin bilinmemesine neden olur.
Bir önceki içerik: Herkes Kalbinin Ekmeğini Yer Ne Demek?
News
