Devlet memurluğuna alınabilmek için gerekli olan genel ve özel şartlar, tabii bulundukları 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun (DMK) 48. Maddesinde 5 bent ve alt maddeler olarak belirtilmiştir. Buna göre memur olmak için şartlar:
Yukarıda sayılan memur olma koşulları genel ve özel hükümler olarak belirlenmiştir. Aynı kanunda belirtilen hükme göre, kamu kurum ve kuruluşları memur alımları yaparken ek şartlar koyabilir. İşin niteliğine ekstra olarak öğrenim durumu, üst yaş sınırı, daha yüksek alt yaş sınırı, eğitim/sertifika yetkinliği, sürücü belgesi gibi şartlar koyma hakkı saklı tutulur.
657 sayılı DMK’ya göre memur olma yaşı için en az 18 yaşında olma şartı aranır. 15 yaşını doldurmuş ve mesleki veya sanat eğitimi almış kişilerin mahkeme kararıyla 18 yaşına getirilmesi de bu şartı sağlamış sayılır.
657 memur olma şartları doğrultusunda herhangi bir üst yaş sınırı konulmamıştır. Bununla birlikte adı geçen kanunda belirtildiği üzere kamu kurum ve kuruluşları atama yapılacak olan işin niteliğine göre üst yaş sınırı koyabilirler.
Kadrolu veya sözleşmeli memur olarak atanmak isteyenler KPSS B sınavına girmelidir. Puan türü olarak büyük çoğunlukla KPSS P3 puanı baz alınmaktadır. Bununla birlikte, yine alım yapılacak kadroya göre istenen puan türü değişkenlik gösterebilmektedir.
Bunun haricinde özel yetenek gerektiren müfettişlik, kaymakam adayı gibi mesleklerin alımları KPSS A puanı ile yapılmaktadır.
657 sayılı DMK’nın 48. Maddesinde belirtilen hususlara göre devlet memuru olma şartları taşımayan kişilerin memur olamayacağı söylenebilir. Buna göre;
657 sayılı DMK ile birlikte memur alım ilanlarının çoğunda belirtilen kamu haklarından mahrum olmak demek, hakkında verilen mahkeme kararı neticesinde Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesi uygulanmış olması anlamına gelir. Memur olma koşulları arasında daima kamu haklarında mahrum olmamak sayılır.
Buna göre işlediği suçlar nedeniyle kişiler hakkında hak mahrumiyeti uygulanabilir. Hakim tarafından verilen karar doğrultusunda belirli haklardan yoksun bırakma cezası içerisine kamu hakları da dahil edilebilir. Verilen ceza süreli, geçici veya kalıcı olabilir. Süreli ve geçici cezalar için süre bitiminde kişi, tekrar kamu haklarından yararlanmaya hak sahibi olabilir.