Sözleşmeli öğretmenlik, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda kadro alana kadar yapılan öğretmenlik sürecine verilen isimdir. Hak ve sorumluluklar itibariyle kadrolu öğretmenlerden bir farkı olmadığı söylenebilir. Maaşı, izinleri, yer değişikliği vb. durumlarda devlet memurları kanununa tabii olarak çalışırlar.
Kadrolu öğretmenlikten farkı ise görev sürelerinin yıllık olarak güncellenmesidir. Kadrolu öğretmenler bir kez atanınca memurluğun feshini gerektirecek durumlar olmaksızın görev almaya devam ederler. Sözleşmeli öğretmenler ise her yıl bakanlık ile sözleşmeye yenileyerek göreve devam edebilirler.
Sözleşmeli öğretmen olabilmek için öncelikle ihtiyaç kadrolarının ilan edilmesi gerekir. Bu ilan ise merkezi atama yoluyla yapılmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ihtiyaç hallerinde il/ilçe/okul bilgileri paylaşılarak sözleşmeli öğretmen ataması duyurulur. Bu kadrolara başvuran öğretmen adayları öncelikle KPSS sıralamasına göre listelenir.
KPSS sıralamasında en üstten başlayarak adaylar sözlü sınava çağrılırlar. Mülakat sonucunda başarılı bulunan adaylar, sözleşmeli öğretmen olarak göreve başlayabilirler. Ataması olduğu halde işbaşı yapmayan adayların yerine yedek adaylar da önceden seçilir.
Sözleşmeli öğretmen olabilmek için gerekli şartlar aşağıdaki gibidir:
Sözleşmeli öğretmen olabilmek için ekstra şartlar konulmaz. DMK’nın 48. Maddesindeki hususları taşıyan öğretmen adayları sözleşmeli çalışmak üzere başvurularını yapabilirler. Bu şartlara ek olarak elbette öğretmenlik unvanına sahip olma şartı sayılabilir. Bunun için üniversitelerin eğitim fakültelerinin ilgili bölümlerinden mezun olmak gerekir. Öğretmenlik mezunu olmayanlar ise pedagojik formasyon eğitimi almak durumundadır.
Sözleşmeli öğretmenlerin maaşı kadrolu öğretmenler ile aynı seviyelerdedir. Haftalık ders saatine bağlı olarak ek ders ücretleri de alınabilir. Haftalık 20 saat derse girerek ek ders almayan ve yeni atanan öğretmenlerin maaşı 2023 yılının ilk yarısında 13.000.74 TL maaş almaktadır. Ek ders ücretleri ve memuriyet süresine göre bu miktar 18 Bin liraya kadar çıkabilmektedir.
Sözleşmeli öğretmenlerin ek ders ücretleri aşağıdaki tabloda verilmiştir;
Sözleşmeli öğretmenler 3 yıl sonra kadroya geçebilirler. Bunun için öğretmenin şahsen başvurusu gereklidir. Ayrıca idareler tarafından başvurunun kabulüne engel bir durum bulunmaması şartı aranır. Sözleşmeli olarak 3 yıl çalışan öğretmenler, bu sürenin sonunda kadrolu olmak için başvuru hakkına sahip olurlar. Buradan hareketle; 3 yılın sonunda otomatik olarak kadroya geçilmediği anlaşılmalıdır.
Sözleşmeli öğretmenlik ve ücretli öğretmenlik farklı statüye sahip unvanlardır. Sözleşmeli öğretmenler; özlük hakları ve çalışma prensipleri bakımından kadrolu öğretmenlere benzer niteliktedir. Ücretli öğretmenlik ise yalnızca ek ders ücreti karşılığında yapılmaktadır. Bu da yaklaşık olarak asgari ücret seviyesinde bir maaşa tekabül eder. Ücretli öğretmenlerin haftalık çalışma saati 39 saati geçemez.
Statü itibariyle kadrolu ve sözleşmeli öğretmenler arasında birkaç fark bulunduğu söylenebilir. Bunlar, çalışma şartları bakımından farklılıklar değildir. Atanma ve işten çıkarılma durumlarında küçük farklar olduğu söylenebilir. Bu çerçevede;
Sözleşmeli öğretmenler haftalık 20 ila 40 saat aralığında çalışabilir. Burada çalışılan okulun ihtiyacı, öğretmenin branşı ve aynı branştaki öğretmen sayıları etkilidir. Örneğin sınıf öğretmenleri haftalık 40 saat derse girerler. Coğrafya öğretmenler ise haftalık 25-30 saatte kalabilirler. Müzik, resim gibi öğretmenler ise haftalık 22-24 saat çalışabilirler. Burada 20 saati geçen her ders saati için ek ders ücreti ödendiğini de ayrıca belirtmek gerekir.
En son 8 Mayıs 2023 tarihinde ülke çapında 45 bin sözleşmeli öğretmen ataması yapılmıştı. Bunu müteakiben öğretmen adayları 55 bin ek atama talep etmekteydi. Özellikle cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde bu yönde bir beklenti ortaya çıkmıştı. En son 1 Haziran 2023 günü konuşan, dönemin Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, yeniden atama yapılmasına yeşil ışık yakmıştı.
Özer yaptığı açıklamada “her yıl atamalar yapılıyor, tekrar yapılır” şeklinde bir ifade kullanmıştı. Bunun ardından görevini Yusuf Tekin’e bırakmıştı. Şimdi gözler Tekin’in yapacağı açıklamalara çevrilmiş durumda. Öğretmen adaylarının ek 55 bin atama taleplerinin karşılanıp karşılanmayacağı bekleniyor.
Sözleşmeli öğretmenlik hakkında resmi haberleri MEB’in ana sayfasından bulabilirsiniz. Erişmek için buraya tıklayın.